HIV/AIDS Aşıları

 
Yazının İçindekiler:

• Aşı nedir?
• HIV aşıları kadınlar için neden önemlidir?
• HIV ile yaşıyorum. HIV aşıları benim için neden önemli?
• Bir HIV aşısı, HIV ile enfekte olmama neden olabilir mi?
• Mevcut bir HIV aşısı var mıdır?
• Şu anda HIV aşısı çalışmaları var mı?
• HIV aşıları nasıl test edilir?
• HIV aşısı araştırmalarında şu ana kadar hangi sonuçlar görülmüştür?
• HIV aşısı araştırması devam ediyor mu?
• İşe yarayan bir HIV aşısı bulmak ne kadar sürer?
• Aşı denemeleri, katılımcının HIV bulaş riskini azaltmaya yardımcı olmak için herhangi bir şey yapıyor mu?
• Kendinize iyi bakmak, sağlığınıza dikkat etmek.

Aşı nedir?

Aşı, bir hastalığa yakalanmamızı engelleyen bir tedavidir. Virüs veya bakteri gibi hastalığa neden olan mikroplara karşı bağışıklık sistemimize nasıl korunacağını öğretir.

Aşılar, hastalıkları önlemek için dünyanın en etkili araçlarından biridir. Çocuk felci, çiçek, kızamık ve kabakulak gibi ciddi hastalıklar, aşılar sayesinde birçok ülkede neredeyse tamamen ortadan kaldırılmıştır.

HIV için incelenen iki tip aşı vardır:

• Önleyici Aşılar
• Terapötik Aşılar
  

 

Önleyici aşılar, insanlara HIV bulaşmasını önlemek için tasarlanmıştır. Terapötik aşılar ise, HIV ile yaşayanların HIV ilaçları almaya gerek kalmadan virüsü kontrol etmelerine izin verecek türdeki aşılardır. Terapötik aşılar, HIV'i tedavi etmek için çeşitli stratejilerden biri olarak kabul edilir.

 

En iyi senaryoda; önleyici bir HIV aşısı, aşı olan hemen hemen herkesi HIV ile enfekte olmaya karşı koruyacaktır. Ancak, birçok bilim insanı birinci kuşak HIV aşılarının, aşıyı olanların hepsinin olmasa da bazılarının enfekte olmaya karşı korunduğu daha sınırlı koruma formları sağlayacağını düşünmektedir.

 

Şu anda mevcut olan aşıların hiçbirinin (örneğin kızamık, çocuk felci, suçiçeği aşıları), bu aşıları olan kişilerin yüzde 100'ünde yüzde 100 koruyucu olmadığını hatırlamakta fayda var. Bazı aşılar bazı insanlarda diğerlerinden daha iyi sonuç verir; bazı aşılar sadece sınırlı bir süre için koruma sağlar. Ancak, bu aşılar çok etkilidir ve artık “denenmiş ve gerçek” halk sağlığı araçları olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, kısmen koruyucu bir HIV aşısı bile HIV'in yayılmasını yavaşlatmak için çok önemli bir araç olabilir. Ayrıca, bilim insanlarının zamanla daha etkili aşılar geliştirmelerine yardımcı olacaktır.

 

HIV aşıları kadınlar için neden önemlidir?

Salgının devam ettiği 30 yılı aşkın bir süredir hâlâ kendimizi seks sırasında özel, kadın kontrollü ve partnerlerimizin razı olduklarından bağımsız olarak HIV'e karşı korumanın çok fazla yolu yok. Maruziyet Öncesi Pprofilaksi (PrEP - bir kadının HIV ile temasa geçmeden önce potansiyel olarak kendisinin HIV ile enfekte olmasını önlemek için aldığı günlük reçeteli bir hap) bu ilacı alan kadın tarafından kontrol edilebilen bir önleme yöntemidir. Ancak, kadınların eşlerinin bilgisi veya rızası olmadan seçebilecekleri çeşitli önleme seçeneklerine acil ihtiyaç vardır. Etkili bir HIV aşısı kadınlara bu seçeneği sunacaktır. Bir kadın HIV'e karşı aşı olmaya karar verebilir. Daha sonra, karar ortağıyla konuşmaya karar verebilir - ya da olmayabilir. Seçim onun olur.

 

Bizi korumaya yardımcı olacak bir aşı bulmak için HIV aşısı çalışmalarına çok sayıda kadının katılması önemlidir. Araştırmacıların belirli bir aşının kadınlarda ve erkeklerde eşit derecede işe yarayıp yaramadığını bulabilmelerinin tek yolu budur. HIV salgınında Kadınların erkeklerden daha fazla yük taşıdığı Afrika'da, bir HIV aşısı çalışmasına katılan her beş katılımcıdan sadece biri kadındır. Sonuç olarak, bilim insanları çalışma sonuçlarının bizi sadece erkeklerde etkili olabilecek aşılara yönlendireceğinden endişe ediyorlar.

HIV ile yaşayan kadınların, doğan bebeklere anne sütü yoluyla HIV bulaştırmalarını önlemek için etkili bir HIV aşısı da yapılabilir. Bu, HIV ile yaşayan birçok kadın için formülle beslenmenin mümkün olmadığı gelişmekte olan ülkelerde çok yararlı olacaktır.

HIV ile yaşıyorum. HIV aşıları benim için neden önemli?

Şu anda geliştirilmekte olan potansiyel aşıların çoğu, HIV negatif kişilerin HIV bulaşını önlemek için tasarlanmıştır. Bunlar, HIV ile yaşayan insanların cinsel partnerlerine fayda sağlayacaktır. Ek olarak, HIV ile yaşayan insanlarda da aşıları test eden araştırma çalışmaları vardır. Bu terapötik aşılar, HIV'i tedavi etmese de HIV ile yaşayan insanların virüsle savaşmasına yardımcı olabilirler. Daha az HIV ilacı alırken veya hiç almazken virüsü kontrol etmelerine izin verirler.

Bir HIV aşısı HIV ile enfekte olmama neden olabilir mi?

Hayır. Test edilen her aşı biraz farklı bir tasarım veya strateji kullanır, ancak hiçbiri aslında HIV bulaştırmaz. Bunun nedeni, tüm potansiyel aşılarda yalnızca küçük, sentetik (insan yapımı) HIV parçaları kullanılmasıdır. Bu HIV parçaları, bir kişinin HIV ile enfekte olmasına neden olamaz. Ancak, genellikle vücudun antikor yapmasına neden olurlar. Antikorlar, vücudun HIV ile enfekte olmuş hücreleri yok etmek için işaretlediği proteinlerdir. Sonuç olarak, HIV'e karşı aşılanmış HIV negatif kişilerin kan dolaşımında HIV antikorları için değil, gerçek HIV virüsünü arayan HIV testlerini kullanmaları gerekir. Bir HIV aşısı denemesine katılırsanız, tıbbi ve hayat sigortası şirketlerinizi bir antikor testi (standart test) kullanarak HIV için pozitif test edebileceğinizi bildirmeniz gerekebilir. Sizi HIV enfeksiyonu açısından değerlendirmek için, viral yük testi gibi gerçek virüsü arayan farklı bir test kullanılmalıdır.

Mevcut bir HIV aşısı var mıdır?

Günümüzde etkili bir HIV aşısı yoktur.

 

Şu anda devam eden HIV aşısı çalışmaları var mı?

Evet. 15 Ekim 2018 itibarıyla, dünyada devam eden 100'den fazla aşı klinik denemesi yapıldı. HIV aşıları da dahil olmak üzere, tüm dünyada kamuya açık ve özel olarak finanse edilen klinik araştırmaların aranabilir bir veri tabanını bulmak için ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından sağlanan bu web sitesine ziyaret edebilirsiniz.   https://clinicaltrials.gov/

HIV aşıları nasıl test edilir?

Tüm deneysel tıbbi tedaviler gibi, potansiyel HIV aşıları da önce hayvanlarda ve sonra küçük insan gruplarında bir dizi güvenlik testinden geçer. Bu küçük çalışmalar, aşının ciddi yan etkilere neden olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur. Sadece tamamen güvenli gibi görünen aşılar, aşının işe yarayıp yaramadığını test eden daha büyük insan gruplarındaki çalışmalar için düşünülür. HIV aşıları, insanları bilerek HIV'e maruz bırakarak test edilmez.
Önleyici bir aşının etkinliği üzerine bir araştırma çalışması başlamadan önce, bilim insanları genellikle iki veya daha fazla yılını, çalışmaların yapılabileceği topluluklara bakarak geçirirler. Her yıl kaç kişinin HIV ile enfekte olduğu da dahil olmak üzere birçok türde bilgi toplarlar.
Bu sayılar toplandıktan sonra, topluluktan insanlardan önleyici aşı çalışmasına kaydolmaları istenir. Çalışmadaki insanlar, aşı veya plasebo (aktif olmayan bir madde) almak için rastgele atanır. Ne araştırmacılar ne de çalışma katılımcıları aşıyı ve plaseboyu kimlerin aldığını bilmez.

Çalışmadaki insanlar uzun bir süre (genellikle iki ila üç yıl) takip edilir. Çalışmanın sonunda, araştırmacılar, plasebo verilen insan grubuna kıyasla, aşı verilen insan grubunda olan daha az kişinin HIV ile enfekte olup olmadığını araştırırlar.

Örneğin, aşı olan her 100 kişiden ikisinde HIV ve plasebo alan her 100 kişiden beşinde HIV varsa, bu aşının bazı insanları HIV'e karşı koruduğu anlamına gelebilir.

HIV aşısı araştırmalarında şu ana kadar hangi sonuçlar görülmüştür?

HIV aşısı çalışmaları kolay olmamıştır. 1980'lerin ortalarından beri bir takım potansiyel aşılar incelenmiştir, ancak çok azı bunu Faz III çalışmalarına getirmiştir. Faz III denemeleri, bir ürünün etkinliğini ve güvenliğini birkaç yıl boyunca çok büyük insan gruplarında test eder. Aşı ancak başarılı bir şekilde geçtikten sonra ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Avrupa İlaç Ajansı (EMA) veya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Ajansı (İngiltere'de MHRA) gibi devlet kurumları kamu kullanımı için aşıyı onaylayabilir.

 

Önleyici Aşı Araştırmaları

Önleyici HIV aşılarının üç büyük Faz III çalışması tamamlanmıştır. İlk ikisi AIDSVAX adı verilen potansiyel bir aşı içeriyordu. 2003 yılında tamamlandılar ve aşının işe yaradığına dair herhangi bir kanıt göstermediler.

Üçüncü deneme (RV144) Tayland'da gerçekleşti ve 16.000 kişi üzerinde denendi. Bu, şimdiye kadarki en büyük HIV aşısı çalışması oldu. AIDSVAX'ı ALVAC adı verilen başka bir aşı test takip etti. 2009 yılında araştırmacılar sonuçlar üzerindeki tartışmaların ardından, aşının HIV ile enfeksiyonu önlemede sadece çok az bir etkisi olduğu sonucuna vardı.

Aşılar istenildiği şekilde iyi sonuç vermediği için, diğer iki deneme erkenden durduruldu. Birincisi, STEP, Merck tarafından üretilen bir aşıyı test ediyordu ve 2007 yılında iptal edildi.
Bir diğeri, HVTN 505, ABD Ulusal Sağlık Aşıları Araştırma Merkezi tarafından 2500'den fazla HIV negatif erkek arasında geliştirilen bir aşıyı test ediyordu ve 2013 yılında durduruldu.
Kasım 2016'da, önleyici HIV aşısının (HVTN 702) Güney Afrika'da heyecan verici yeni bir büyük ölçekli klinik araştırması başlatıldı. Bu deneme, 2009 yılında Tayland'da test edilene dayanan bir aşı rejiminin etkinliğini test edecek (RV 144). Önleyici HIV aşısı bulma konusundaki ilerleme hakkında daha fazla bilgi edinmek için ABD Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü'nden (NIAID) bu videoyu izleyin: 

Terapötik Aşı Araştırmaları

 

2012 yılında Vacc-4x adı verilen terapötik bir aşı, HIV ile yaşayan bazı insanlarda HIV çoğalmasını kontrol etmeyi ve viral yüklerini azaltmayı bağışıklık sistemine öğretmenin mümkün olabileceğini gösterdi. Daha ileri testler, Vacc-4x'in HIV ile yaşayan insanlarda viral yükü azaltmaya yardımcı olabileceğini, ancak HIV ilaçlarını almayı bırakmaları için yeterli olmadığını göstermiştir. Vacc-5C adı verilen terapötik bir aşının bir Faz I denemesi (insanlarda ilk kez), Vacc-5C'nin güvenli ve iyi tolere edildiğini, bir bağışıklık tepkisi oluşturduğunu ve bazı kişilerin Vacc-4x ile aşılamaya verdiği yanıtı geliştirebileceğini gösterdi.

Araştırmacılar, şu anda HIV remisyonu veya fonksiyonel bir tedavi olarak adlandırılanlar için yeni modelleri (viral yükü antiretroviral ilaçlar olmadan bastırılmış halde tutma) test etmeye devam ediyor. Bir aşı ve bir bağışıklık uyarıcısının kombinasyonu, maymunlarda test edildiğinde son zamanlarda umut vaat etti. Bu kombinasyon tespit edilemeyen veya gizli olan HIV'i ortaya çıkarmak, daha sonra aşı kaynaklı bağışıklık tepkisi ile saldırmak için tasarlanmıştır. Fonksiyonel tedavi stratejileri hakkında daha fazla bilgi için, HIV için bir Çare Bulma hakkındaki bilgi formumuza bakın.

HIV aşısı araştırmalarında ilerleme kaydedilebiliyor mu?

 

Evet. Aksiliklere rağmen, bir HIV aşısı arayışı sona ermemiştir. Hayal kırıklığı yaratan STEP çalışma sonuçları ve Tayland çalışmasının sonuçları hakkındaki tartışmalar, araştırmacılar ile daha sonra ne yapacağını savunanların tartışmasına neden oldu. Ancak, araştırmalar hala ilerlemektedir. Odak noktası, aşı gelişimine rehberlik edebilecek temel bilimsel soruları yanıtlarken, önceki çalışmalardan değerli bilgiler öğrenmeye ve gelecekteki soruları haritalamaya devam etmektir.

Bir takım potansiyel aşılar geliştirilmektedir ve farklı çalışmalardan elde edilen kanıtlar, etkili bir HIV aşısının hala mümkün olduğunu göstermektedir. Aslında, bilim insanları, vücudu HIV'e karşı geniş ölçüde nötralize edici antikorlar üretmek için tetikleyen bir aşı bulmak da dahil olmak üzere HIV'i durdurmak için yeni potansiyel yollar keşfetmeye devam ediyor. Geniş nötralize edici antikorlar, çeşitli HIV türlerini nötralize edebilir. HIV, mutasyona uğradığı veya çok hızlı değiştiği için, potansiyel bir aşının çeşitli HIV türlerine karşı bir bağışıklık tepkisini tetiklemesi önemlidir.

Bilim insanları, bu geniş ölçüde nötralize edici antikorlardan bazılarını laboratuvarda yapmanın yollarını keşfettiler. Bu önceden yapılmış antikorlar daha sonra insanlara doğrudan “pasif aşılama” olarak bilinen bir süreçte verilebilir (aktif aşılama, vücudunuzun bağışıklık sisteminin antikorları kendisinin yaptığı doğal süreci ifade eder). Maymunlardaki son araştırmalar, geniş ölçüde nötralize edici antikorların enfeksiyona karşı koruma ve halihazırda HIV ile yaşayanların vücudundaki HIV miktarını azaltma potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir.

 

İşe yarayan bir HIV aşısı bulmak ne kadar sürer?

Dürüstçe cevap vermek gerekirse, bunu bilmiyoruz. Potansiyel bir aşının güvenli ve etkili olup olmadığını incelemek birkaç yıl alır. Bu birinci nesil aşının HIV'e karşı tam koruma sağlaması muhtemel değildir.

Bu hayal kırıklığı yaratsa da, aşı araştırmalarının uzun sürdüğünü hatırlamak önemlidir. Diğer aşıları keşfetmek on yıllardır, ilerlemelerden daha fazla aksiliklerle doludur. Etkili aşılar modern zamanlarda birçok salgını bitirmiş olduğundan, HIV aşısı araştırmalarına devam etmek önemlidir.

Aşı denemeleri, katılımcıların HIV bulaş riskini azaltmaya yardımcı olmak için herhangi bir şey yapıyor mu?

Evet. Aşı denemeleri, araştırmaya katılmak için gönüllü olmayı düşünen ve çalışmaya katılmaya karar veren kişilere çok fazla bilgi sağlamaktadır. Katılımcılara verilen önemli mesajlardan biri, aşının çalışma bitmeden etkili olup olmadığını bilmenin bir yolu olmadığıdır. Bu, denemelere katılan herkesin daha güvenli seks ve temiz enjeksiyon ekipmanı kullanarak kendilerini korumaya devam etmesini önemli kılmaktadır.

Bu mesaj, her çalışma ziyareti için katılımcılara tekrar tekrar anlatılır. Çalışmadaki insanları eğiterek, araştırma çalışmasının katılımcıların HIV bulaş riskini azaltması mümkündür. Tüm çalışmalar ayrıca ücretsiz erkek prezervatifleri ve harici (kadın) prezervatifler veya güvenli enjeksiyon uygulamaları gibi diğer yöntemler hakkında danışmanlık da vermektedir.

Kendinize İyi Bakın, Sağlığınıza Dikkat Edin.

Etkili bir HIV aşısı bulununcaya kadar kendinizi ve sevdiklerinizi HIV'den korumanın en iyi yolu, HIV ilaçları veya uygunsa PrEP almak, daha güvenli seks yapmak ve ilaç enjeksiyon ekipmanını paylaşmamaktır.

 

 

Kaynak: https://www.thewellproject.org/hiv-information/hiv-vaccines

 

Interpreter: Can Akdeniz (Aesculapius) HIV Turkey

HEP BİRLİKTE DAHA GÜZEL !