MEDULA ve e-Nabız Nedir? Sağlık Bilgilerinizi Kimler Görebilir? Kimlerin Görebileceğine Siz Karar Verebilir misiniz?

HIV pozitifsiniz ve bunu başkalarının öğrenmesini istemiyor musunuz?

Öyleyse, bu yazımız işinize yarayacak.

MEDULA Nedir?

Sağlık Bilgilerinizi Kimler Görebilir?

Kimlerin Görebileceğine Siz Karar Verebilir Misiniz?

Sağlık Verilerinizin Görünmemesini Engelleyebilirsiniz.

Türkiye’de, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’dan yararlanan tüm vatandaşların sağlık verileri Medula sistemi ve e-Nabız Kişisel Sağlık Kaydı Sistemi ile; sağlık hizmeti sağlayıcılarının (bütün doktorların, eczacıların, vs) ulaşımına açıktır. Bu durum, her hastanın mahremiyeti için, özellikle de HIV gibi toplumda ön yargıların çok olduğu ve damgalama ve ayrımcılığın fazlaca yaşandığı hastalıklar için fazlaca önem taşımaktadır.

Peki, kişisel sağlık bilgilerimizin kayıt altına alındığını Medula ve e-Nabız nedir?

Medula, SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) ile sağlık tesisleri arasında elektronik olarak "reçete onay / provizyon sistemi" şeklinde tanımlanmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın uygulaması olan e-Nabız sistemi; hekimlerin hasta verilerine ‘Hastane Bilgi Yönetim Sistemi’ (HBYS) ve ‘Aile Hekimliği Bilgi Sistemi’ (AHBS) üzerinden “Hekim Paylaşım Servisi” aracılığı ile erişimlerinin sağlanmasına yönelik iş ve işlemlerin tanımlanmasıdır. Bu sistemler üzerinden verilere kimler, nasıl ulaşılabiliyor? Hem medula hem de e-Nabız sistemi üzerinden; SGK anlaşmalı tüm hastaneler, aile ve işyeri hekimleri de dahil olmak üzere doktorlar, yatan servis hemşireleri, rapor sekreterlikleri, eczacılar ve kalfaları, kişilerin sahip olduğu tüm tanı ve hastalıklar, kullandığı ilaçlar, ne zaman hangi kuruma gittiği gibi bilgilere hastanın TC numarasını girerek ulaşılabilmektedirler. Bu sistemler, her ne kadar yararlı gibi görünseler de kişisel sağlık verilerine izinsiz ve kontrolsüz olarak erişilmesine neden olmaktadırlar. Herhangi bir sağlık sorunu için gittiğiniz bir kurumda ilacınızı yazdırırken, hem ilgisi olmayan hekim ve diğer sağlık çalışanları, hem de ilaçlarınızı alırken eczane çalışanları tanılarınıza erişebilmektedirler. SGK anlaşmalı hekimler, kullandıkları renkli reçete sistemindeki sağ üstte yer alan sekmeye tıkladıklarında hastaya daha önce yazılan diğer eski reçete ve raporları da görebilmektedirler. Ancak, daha kapsamlı olan medula sistemi üzerinden hekimler renkli reçete sistemine girilmeyen ilaçları da görebilmektedirler.

Peki, verilerinizi kapatmanın yararları ve olası sakıncaları nelerdir?

Yararları nelerdir? Sizin izniniz olmadan hiçbir sağlık hizmeti sağlayıcısı kişi ve kurum, verilerinize ulaşamayacaktır. İhtiyaç halinde, sizin tercih ettiğiniz ve gerekli gördüğünüz durumlarda sağlık durumunuzu ilgili kişiye bildirme kararı kendinizin olacaktır. Böylece, HIV gibi özel sağlık bilginizin mahremiyeti korunmuş olacaktır.

Saıncaları nelerdir? Sağlık verilerinizi kapatmanız halinde, olası bir ihtiyaç ve acil durumunda (örneğin bir kaza geçirdiğinizde) hiçbir sağlık çalışanı ve sağlık kurumu, alerji ve benzeri hassasiyetiniz olan tıbbi bilgilerinize ulaşamayacaktır. Ayrıca, reçete yazdırma tarihlerinizi kendiniz veya eczacınız ile birlikte takip etmeniz gerekecektir.

Bu sakıncaları ortadan kaldırmak için size tavsiyelerimiz:

Herhangi bir sağlık durumu için ilaç raporunuz bulunuyorsa, medulanızı sisteme kapattırmadan önce raporlarınızın bir örneğini (basılı veya elektronik ortamda) takip olduğunuz doktor veya eczanenizden mutlaka temin ediniz.

Düzenli gittiğiniz bir eczacınız yoksa edinmenizi tavsiye ederiz. Bu hem ARV (HIV’i baskılayan) ilaçlarınızı yazdırma hem de rapor yenileme zamanlarınızın takibini kolaylaştıracaktır. ! Rapor yenileme ve ilaç yazdırma tarihlerinizi e-nabız sistemi üzerinden (verilerinizi paylaşıma kapatsanız dahi) takip edebilirsiniz. ! Enfeksiyon dışındaki branşlarda size ilaç reçete edilmesi durumunda hekiminize kullandığınız ilaçlarınızı, (olası ilaç etkileşimlerini önlemek amacıyla) belirtmeniz yararınıza olacaktır. O an soramıyorsanız, akabinde kendi hekim veya eczacınıza danışarak ilaçları kullanmanızı önemle tavsiye ederiz.

Kişisel sağlık verilerinizi nasıl kapatabilirsiniz?

Medula Sistemi için; Medula sisteminizi kapatmak için burayı tıklayın. Bu linkte yer alan metni doldurduktan sonra, nüfus cüzdanı fotokopinizi ekleyerek, bulunduğunuz il ve ilçenin ‘Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’ne’ elden veya iadeli taahhütlü posta/kargo yolu ile ulaştırmanız yeterlidir.

E-Nabız için; Hastalıklarınızla ilgili konulan teşhislerin, yaptırılan tahlillerin, çekimi yapılan tıbbi görüntülerin, yazılan ilaçların, tespit edilen alerji ve benzeri bilgilerin sağlık hizmeti alınan sağlık kuruluşları tarafından elektronik ortamda görülebilmesini sağlayan e-Nabız sistemini de E-Devlet Kapısından girerek “Paylaşım Ayarları”ndan verilerinizi kapatabilirsiniz. Aşağıdaki resmi inceleyin.

Bilgilerinizi tekrar açtırmak isterseniz, işte yapmanız gerekenler:

Medulanızı geri açtırmak için aynı yöntemle, aynı adrese dilekçe ile başvuruda bulunarak bilgilerinizi sisteme geri açtırabilirsiniz.

e-Nabız için, e-Devlet üzerinden giriş yaparak “Paylaşım Ayarları”ndan verilerinizi geri açabilirsiniz.

Medula sistemini kapatmak için gerekli dilekçe örneği aşağıdadır. Dilekçeyi, SGK İl Müdürlüğü'ne elden verebileceğiniz gibi, posta yoluyla da gönderebilirsiniz. Dilekçeyi "Halkla İlişkiler" ya da "Ecza İşleri" birimine hitaben yazabilir, bu birimlerden birine postalayabilirsiniz.

Not: Resimlerin üzerine tıkladığınızda, resimleri net bir şekilde görebilirsiniz.